Co powinieneś wiedzieć o swojej wodzie w instalacji grzewczej

Szkody powodowane przez złą jakość wody

Temat szkód w instalacjach i urządzeniach grzewczych spowodowanych niewłaściwą jakością wody jest poważnym problemem dla użytkowników. Szczególnie dotyczy to nowoczesnych, wysokowydajnych urządzeń grzewczych o małej pojemności wodnej. Są one bardzo wrażliwe na:

• osadzanie kamienia kotłowego

• wysoką twardość wody typową dla większości terytorium Polski

Wytyczne VDI 2035 i polska norma PN-93/C-04607

Bazując na niemieckich wytycznych VDI 2035 (części 1 i 2 z 2005 roku), przedstawiono czytelne i precyzyjne zalecenia projektowania instalacji pod kątem jakości wody.

Polskie instytucje, takie jak:

• Polski Komitet Normalizacyjny

• Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych

potwierdzają zasadność zaleceń zawartych w dokumentach PORT PC.

Wymagania dotyczące wody w instalacjach grzewczych

Wytyczne mają zastosowanie do instalacji centralnego ogrzewania wodnego niskotemperaturowego z kotłami.

Zgodnie z normą PN-93/C-04607:

• Ogólna twardość wody do napełniania nie powinna przekraczać 4,0 mval/l (11,2 °n).

• Spełnienie tych warunków umożliwia uzyskanie gwarancji oraz chroni interesy klienta.

Przeliczenia jednostek twardości

Twardość wody można wyrażać w różnych jednostkach:

Kalkulator jednostek twardości wody

Napełnianie instalacji — kiedy woda wodociągowa wystarczy?

Można stosować wodę o twardości do 15 °n (5,36 mval/l), jeśli całkowity zład wody jest mniejszy niż 20 l/kW.

Najczęściej występuje twardość przejściowa, powodowana przez wodorowęglany. Podczas podgrzewania:

• przemieniają się w nierozpuszczalne węglany

• powstaje kamień kotłowy

• osadza się na wymiennikach, czujnikach i wewnętrznych częściach instalacji

Kamień kotłowy:

• izoluje termicznie

• prowadzi do przegrzewania się wymienników

• może zniszczyć automatykę sterującą

Jak samodzielnie zbadać twardość?

Można użyć prostych testów dostępnych na rynku:

• metoda miareczkowania

• paski testowe

Jeśli wyniki są niewłaściwe, należy użyć:

• wody uzdatnionej

• środków chemicznych z atestem

W przeciwnym razie:

• twardość wzrasta przy uzupełnianiu

• układ otwarty powoduje natlenienie

• wysoka zawartość tlenu sprzyja korozji

Woda powinna być wolna od:

• zawiesin ciał stałych

• substancji oleistych (np. resztki past montażowych, olej z grzejników)

Jakość wody w wysokotemperaturowych układach CWU

Instalacje CWU z temperaturą wody ponad 50–65°C:

• sprzyjają osadzaniu kamienia kotłowego

• reakcja wapnia i dwutlenku węgla → kamień

• intensywność osadzania zależy od twardości i temperatury

Wody o:

• < 90 mg CaCO₃/dm³ działają korozjo-twórczo

• > 500 mg CaCO₃/dm³ wytrącają osady zmniejszające przepustowość

• siarczan wapnia tworzy trudny do usunięcia kamień

• chlorek magnezu prowadzi do korozji kotłów parowych

Zagrożenia dla urządzeń grzewczych

Urządzenia powinny współpracować z wodą o twardości ≤ 18 °n. Przekroczenie tego limitu:

• skraca żywotność urządzenia

• może unieważnić gwarancję

Co powinien zrobić instalator?

Jeśli twardość wody jest niewłaściwa:

• przedstawić klientowi rozwiązania

• jeśli klient odmawia — sporządzić protokół

• uzyskać podpis klienta pod oświadczeniem

• poinformować o ryzykach i konsekwencjach

Wytyczne producentów — Buderus i Hitachi

Producenci jasno wskazują wymagania dotyczące:

• maksymalnej twardości wody

• jakości dla bezproblemowej eksploatacji urządzeń